Trong phân tích kỹ thuật, hỗ trợ và kháng cự là hai khái niệm cốt lõi được mọi nhà giao dịch quan tâm, bất kể họ đầu tư vào cổ phiếu, tiền điện tử hay bất kỳ loại tài sản nào khác. Đây là những mức giá đóng vai trò như “rào cản” tự nhiên của thị trường – nơi mà giá có xu hướng dừng lại, bật ngược trở lại hoặc thậm chí đảo chiều hoàn toàn.
Cụ thể:
- Mức hỗ trợ là vùng giá mà tại đó lực cầu (mua) trở nên mạnh hơn lực cung, khiến đà giảm của giá tạm thời chững lại hoặc bật tăng.
- Mức kháng cự là vùng giá nơi lực cung (bán) chiếm ưu thế, có khả năng khiến đà tăng của giá chững lại hoặc quay đầu giảm.
Những vùng này không phải lúc nào cũng là một mức giá tuyệt đối mà thường là một vùng giá tương đối, được tạo thành từ các hành vi giao dịch lặp đi lặp lại trong quá khứ. Vì thế, khi giá tiếp cận vùng hỗ trợ hoặc kháng cự, nó có xu hướng phản ứng rõ rệt – bật lại (bounce), tích lũy (consolidate) hoặc phá vỡ (breakout).
Định nghĩa hỗ trợ kháng cự
Hỗ trợ kháng cự là các vùng giá trong quá khứ mà tại đó giá đảo chiều hoặc di chuyển chậm lại trước khi tiếp tục xu hướng, và hành vi đó có khả năng lặp lại trong tương lai.
- Ngưỡng hỗ trợ là vùng giá mà các nhà đầu tư kỳ vọng giá sẽ tăng cao hơn. Tại đây áp lực mua chiếm ưu thế so với áp lực bán. Hầu hết các nhà đầu tư sẽ mua khi giá đi vào ngưỡng hỗ trợ.
- Ngưỡng kháng cự là vùng giá mà các nhà đầu tư kỳ vọng giá sẽ giảm thấp hơn. Tại đây áp lực bán chiếm ưu thế so với áp lực mua. Hầu hết các nhà đầu tư sẽ bán khi giá đi vào ngưỡng kháng cự.
Ví dụ về hỗ trợ kháng cự trong xu hướng tăng
Hỗ trợ kháng cự trong xu hướng tăng
- Khi giá đi lên và giảm điều chỉnh, vùng đỉnh cao nhất đạt được trước khi giá tiếp tục xu hướng tăng được gọi là vùng kháng cự.
- Khi giá tiếp tục tăng trở lại sau điều chỉnh, vùng đáy thấp nhất đạt được trước khi giá điều chỉnh trở lại được gọi là vùng hỗ trợ.
Cách xác định hỗ trợ kháng cự
Hỗ trợ kháng cự là vùng giá (zone) chứ không phải là một đường duy nhất trên biểu đồ, vì thế rất nhiều trader xác định sai ngưỡng hỗ trợ kháng cự, từ đó có những quyết định giao dịch sai.
Để đơn giản khi xác định ngưỡng hỗ trợ và kháng cự, bạn hãy lấy vùng giá của bóng nến làm vùng hỗ trợ kháng cự. Nếu vùng đỉnh đáy có nhiều nến, có thể lấy khoảng giá giữa giá cao nhất/thấp nhất và giá đóng/mở cửa gần nhất.
- Tại đỉnh, vùng kháng cự sẽ là khoảng giá giữa giá cao nhất và giá đóng/mở cửa.
- Tại đáy, vùng hỗ trợ là khoảng giá giữa giá thấp nhất và giá đóng/mở cửa.
Ví dụ về xác định vùng hỗ trợ
Ví dụ về xác định hỗ trợ
Ở ví dụ về cách xác định hỗ trợ trên biểu đồ giá Bitcoin, chúng ta có thể thấy một sóng điều chỉnh giảm và sau đó giá bật tăng mạnh trở lại. Trước khi sóng tăng xuất hiện đã có một cây nến pin bar đuôi dài và nối tiếp là một vài nến Nhật xếp lại tạo nên mẫu hình 2 đáy (mẫu hình đảo chiều xu hướng). Từ đó ta xác định cây nến pinbar và vùng nến tạo ra sau đó là vùng cơ sở và ta vẽ được một vùng giá từ bóng nến pinbar cho tới giá đóng của của cây nến này. Kéo dài vùng này ra thì ta có một vùng hỗ trợ và sẽ chờ đợi cơ hội mua lên (long) khi giá quay trở lại vùng giá này trong tương lai.
Chúng ta cùng xem tiếp diễn biến của giá vài ngày sau nhé:
Phản ứng của giá khi quay trở lại vùng hỗ trợ
Sau khi tăng mạnh, áp lực chốt lời đẩy giá quay trở lại vùng hỗ trợ mà ta xác định trước đó. Tại đây xuất hiện hai mẫu hình nến cho thấy xu hướng giảm tạm thời có thể đảo chiều thành tăng để tiếp tục xu hướng tăng chính.
Ví dụ về cách xác định vùng kháng cự
Ví dụ về xác định vùng kháng cự
Trong ví dụ về cách xác định vùng kháng cự, đầu tiên chúng ta cần xác định vùng cơ sở (base) khởi đầu cho con sóng giảm. Ở ví dụ này, vùng cơ sở được xác định bằng cây nến pinbar giảm giá và mô hình hai đỉnh. Từ bóng nến của pinbar tới giá đóng cửa của cây nến này chúng ta vẽ được một vùng kháng cự.
Vùng hỗ trợ trở thành kháng cự và ngược lại
Khi các vùng hỗ trợ kháng cự được hình thành, giá sẽ có xu hướng phản ứng với các vùng này khi quay trở lại trong tương lai. Phần lớn phản ứng của giá là bật ngược lại khi chạm lại các vùng hỗ trợ kháng cự quan trọng. Chúng ta có thể hình dung là vùng hỗ trợ như là nền nhà, vùng kháng cự như trần nhà và giá là một trái bóng. Khi chúng ta đập trái bóng xuống nền nhà nó sẽ nảy lên cao, nếu chạm trần nhà nó sẽ rơi xuống.
Vậy nếu trường hợp phản ứng của giá không bật lại khi chạm hỗ trợ kháng cự thì sao? Đây chính là trường hợp mà tôi muốn nhắc đến. Nếu giá xuyên thủng hỗ trợ kháng cự thì ta gọi vùng bị giá xuyên thủng là hỗ trợ kháng cự bị vỡ (broken level hay broken support/resistance). Khi vùng kháng cự bị phá vỡ nó sẽ trở thành hỗ trợ, ngược lại khi vùng hỗ trợ bị phá vỡ nó sẽ trở thành kháng cự.
Vùng kháng cự bị phá vỡ
Ví dụ trên biểu đồ thực tế của Bitcoin về kháng cự trở thành hỗ trợ
Kháng cự trở thành hỗ trợ
Làm sao để xác định vùng hỗ trợ kháng cự mạnh hay yếu
Vùng hỗ trợ sẽ trở nên yếu dần khi giá quay trở lại nhiều lần mà không thể xuyên thủng (giá bật tăng khi trở lại hỗ trợ). Ngược lại, vùng kháng cự sẽ trở nên yếu dần khi giá hồi lên nhiều lần và bị từ chối (giá tiếp tục giảm khi quay lại kháng cự).
Vậy vùng hỗ trợ kháng cự sẽ mạnh khi nó ít những lần chạm của giá tại các vùng này. Và tất nhiên, khi các vùng này bị giá test nhiều lần thì nó sẽ càng dễ thủng.
Ví dụ thực tế về mức hỗ trợ trở nên yếu dần trên biểu đồ giá Bitcoin:
Hỗ trợ yếu dần nếu được test nhiều lần trong quá khứ
Bản chất sự yếu dần của vùng hỗ trợ chính là sự kiệt sức của phe mua sau nhiều lần hấp thụ lực bán từ phe bán. Ban đầu sau khi phá vỡ ngưỡng kháng cự, ngưỡng kháng cự này trở thành ngưỡng hỗ trợ và đây chắc chắn sẽ trở thành vùng cầu (demand zone) mạnh khi giá quay trở lại. Tuy nhiên lực cầu đẩy giá đi lên từ vùng này không đủ mạnh để đẩy giá đi xa hơn và dứt khoát hơn. Sau đó giá lại quay trở lại vùng này một lần nữa thì tâm lý các nhà đầu tư tại thời điểm này sẽ rất chán nản, ức chế và mất kiên nhẫn. Cộng thêm việc lượng người mua cũng đã ít dần tại vùng hỗ trợ này nên vùng hỗ trợ nếu bị test nhiều lần sẽ rất dễ bị thủng.